DÖNEM SONU KAYITLARI - 2
Değersiz alacaklar
VUK 322. md. göre “ kazai
bir hükme veya kanaat getirici bir vesikaya göre
artık tahsiline imkan kalmayan alacaklar değersiz
alacaktır. Değersiz alacaklar, bu mahiyete
girdikleri tarihte tasarruf değerlerini kaybederler
ve kayıtlı değerleri ile zarara geçirilerek yok
edilirler’’.
Kanunun uygulamasında alacağın değersiz sayılması
için kazai hükümle kasdedilen mahkeme kararıdır.
Kanaat verici vesika ise, mahkeme tarafından
verilmiş borçlu hakkındaki gaiplik kararı, icra
takibatına ait dosyanın işlemden kaldırıldığını
gösteren icra memurluğu yazısı, borçlunun ölümü ve
mirasçılarının bulunmadığını kanıtlayan resmi
soruşturma belgesi, Ticaret Mahkemesi tarafından
borçlu hakkında verilmiş bulunan iflas kararı gibi
belgelerdir.
Değersiz hale gelen alacaklar, değersiz hale
geldikleri yıl kayıtlı değerleri ile zarara
geçirilerek yok edilirler.
Borçlu ile konkordato anlaşması yapılmış ise
konkordato dışı kalan alacak kısmı değersiz alacak
addolunur.
Avans niteliğindeki bir alacağın değersiz alacak
haline gelmesi nedeni ile karşılık yolu ile gider
yazılması mümkün değildir.
Şüpheli alacaklar
VUK 323. md. göre ticari veya zirai kazancın elde
edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartı
ile ;
dava veya icra safhasında bulunan alacaklar; yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan
fazla istenilmesine rağmen , borçlu tarafından
ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek
derecede küçük alacaklar şüpheli alacak sayılır.
Şüpheli hale gelen alacaklar için değerleme gününde
tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir.
Teminatlı alacaklarda karşılık, alacağın teminatsız
kısmı için ayrılır.
Şüpheli hale gelen alacaklar için dönem sonu
kayıtları aşağıdaki gibi olacaktır.
Alacak şüpheli hale gelmişse;
____________ 31.12.2012 _________________
128 Şüpheli Alacaklar hs
XX
120 Alıcılar hs
XX
______________ / _____________________
Alacak için karşılık ayrılması
______________ 13.12.2012________________
654
Karşılık Giderleri hs XX
129 Şüpheli Al.Kar. hs XX
_________________ /
___________________
Alacak-borç senetleri reeskontu
Reeskont işlemi
Alacak ve borçlar VUK281 ve 285. md. göre mukayyet, yani deftere
kayıtlı değerleriyle değerlenirler. Aynı Kanunun
264. md. göre tasarruf değeri, bir
iktisadi kıymetin değerleme gününde sahibi için arz
ettiği gerçek değeridir.
Teminata veya tahsile verilen senetler:
Teminata veya tahsile verilen senetler de anılan
şartları taşımak kaydıyla reeskont işlemine tabi
tutulabilirler.
Şüpheli alacaklarda reeskont:
Şüpheli alacaklar genel olarak vadesi geçmiş olan
alacaklardır. Vadesi geçmemiş olsa dahi şüphelilik
halinin kesinleşmesi ile birlikte sent muaccel hale
geleceğinden bu tür senetler için dönem sonunda
reeskont hesaplanmaz. Şartları taşıması halinde
şüpheli alacak karşılığı ayrılır.
Avans niteliğindeki alacak senetlerinde reeskont:
Dönem ticari kazancının tespitinde dikkate alınmayan
(hasılat yazılmayan) senetlere dönem sonu itibariyle
reeskont hesaplanmayacaktır. Hatır senedi de bu
kapsamdadır.
Senetsiz alacaklarda reeskont:
Senede bağlanmamış alacaklar için mali kanunlar
açısından reeskont hesaplanmayacaktır. Bu tür
alacaklar için hesaplanan reeskont giderleri KKEG
olarak değerlendirilmelidir.
Vade içermeyen senetler:
Vade içermeyen senetler reeskonta tabi
tutulmayacaktır.
Katma Değer Vergisi alacakları:
KDV, tahsil eden işletme için bir hasılat veya gelir
unsuru değildir. İşletmenin fonksiyonu burada vergi
tahsiline aracılıktır. Bu nedenle işletmelerin
müşterilerinden olan senede bağlı KDV alacağı için
reeskont hesaplanmayacaktır.
Dönem sonu stok sayım farkları
İşletmeler dönem sonlarında stoklarının fiili
envanterini ve kaydi envanterini tespit eder.
Farklılık bulunması halinde
kaydi envanter fiili envanter seviyesine
getirilmelidir. Değerlemede fiili envanter sonuçları
dikkate alınmalıdır. Değerleme sonucu ortaya çıkan
stok sayım noksanlıları ve fazlalıkları doğrudan
gelir gider hesaplarına yansıtılmak yerine sebebi
bulunana kadar 197 ve 397 no.lu hesaplarda takip
edilmelidir.
Sebebi bulunamayan sayım fazlası
_______________31.12.2012 _______________
153 Ticari Mallar hs xx
397 Sayım Fazlası
hs xx
_______________31.12.2012 _______________
397 Sayım Fazlası hs xx
679 Olağan Dışı Gelir ve Karlar
hs xx
_______________ / _______________
Sebebi bulunamayan sayım noksanı
_______________31.12.2012 _______________
197 Sayım Noksanı hs xx
153 Ticari Mallar
hs xx
_______________ 31.12.2012 _______________
689 Olağan Dışı Giderler hs xx
689 KDV’si xx
197 Sayım Noksanı
hs xx
391 Hesaplanan KDV
hs xx
_______________ / _______________
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder